Η Κύπρος μπορεί με υπερηφάνεια να διεκδικήσει το αρχαιότερο κρασί στον κόσμο, το οποίο εξακολουθεί ακόμη να παράγεται. Πρόκειται για το νόστιμο γλυκό επιδόρπιο κρασί Κουμανδαρία.

Πιστεύεται ότι η κουμανδαρία χρονολογείται από το 800 π.Χ., εφόσον έχουν βρεθεί αναφορές στην κατανάλωση ενός κρασιού με την ονομασία «κυπριακό Νάμα» πριν ακόμη του δοθεί το όνομα κουμανδαρία κατά τη διάρκεια των Σταυροφοριών τον 12ο αιώνα. Θεωρείτο ότι το κρασί είχε θεραπευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιείτο ευρέως ως τονωτικό.

Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος γιόρτασε την κατάκτηση της Κύπρου και το γάμο του με τη Βερεγγάρια στην Λεμεσό πίνοντας κουμανδαρία, και δηλώνοντας ότι πρόκειται για «το κρασί των βασιλιάδων και το βασιλιά των κρασιών». Το 1192 ο Ριχάρδος πούλησε το νησί στους Ιππότες του Αγίου Ιωάννη και τους Ναϊτες Ιππότες, οι οποίοι την πούλησαν ακολούθως στον Γκυ ντε Λουζινιάν, αλλά διατήρησαν την έδρα τους στο Κολόσσι. Η Κουμανδαρία παράγεται κυρίως στο Κολόσσι, το οποίο ονομαζόταν «LaGrandeCommanderie» - απ΄ όπου το κρασί πήρε το όνομά του. Η κουμανδαρία θεωρείτο τόσο καλό κρασί ώστε τον 13ο αιώνα κέρδισε τον πρώτο καταγεγραμμένο διαγωνισμό γευσιγνωσίας, τη  «Μάχη των οίνων», ο οποίος διοργανώθηκε από τον Γάλλο βασιλιά Φίλιππο Αύγουστο.

Η κουμανδαρία είναι γλυκιά και ομοιάζει με το σέρι. Παρασκευάζεται με τον ίδιο τρόπο εδώ και αιώνες στα ίδια 14 κρασοχώρια του νησιού. Οι γηγενείς ποικιλίες σταφυλιών Μαύρο (κόκκινο) και το Ξυνιστέρι (λευκό) μαζεύονται αφήνονται να στεγνώσουν στον ήλιο, έτσι ώστε να ενισχυθεί η περιεκτικότητά τους σε ζάχαρη, γεγονός που δίνει στο ποτό την ιδιαίτερη γεύση του. Οι σταφίδες στη συνέχεια συμπιέζονται και το απόσταγμα συλλέγεται, για να γίνει ακολούθως η ζύμωση σε δεξαμενές ή τεράστια πιθάρια - σαν αυτά που χρησιμοποιούνταν σε περασμένες εποχές.

Καμία επίσκεψη στο νησί δεν είναι πλήρης χωρίς ένα μπουκάλι κουμανδαρίας για να σας συνοδεύσει πίσω στην πατρίδα σας αποτελώντας ένα γλυκό ενθύμιο της ιστορίας του νησιού!