Author: Christos

Η κουζίνα του νησιού δεν θα ήταν πλήρης χωρίς το ψωμί πίτα – το επίπεδο ψωμί με προζύμι σε σχήμα οβάλ, το οποίο παρασκευάζεται σε διάφορα μεγέθη και το οποίο μπορεί να μοιραστεί στη μέση ως μια «τσέπη».

Οι «τσέπες» αυτές, γεμίζονται παραδοσιακά με σουβλάκια και ο συνδυασμός των δύο αποτελούν το παραδοσιακό εθνικό «γρήγορο» φαγητό. Η πίτα είναι τέλεια σε συνδυασμό με χαλούμι και λούντζα για ένα πραγματικά αυθεντικό κυπριακό σάντουιτς.

Η πίτα σερβίρεται επίσης με συνοδεία διαφόρων ντιπς και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι ενός γεύματος μεζέ. Σε πολλά εστιατόρια σερβίρεται επίσης στη θέση του ψωμιού. 

Οι κύριοι ξηροί καρποί που καλλιεργούνται στο νησί είναι αμύγδαλα, χαλεπιανά, φουντούκια, καρύδια και φιστίκια. Όλοι αυτοί οι ξηροί καρποί καταναλώνονται τόσο ωμοί όσο και καβουρδισμένοι και αλατισμένοι. Χρησιμοποιούνται για το παστελάκι, καθώς και για τα σιροπιαστά γλυκά όπως είναι το κανταΐφι και ο μπακλαβάς, καθώς και σε πολλά άλλα γλυκά και επιδόρπια. Η Σουμάδα, ένας παραδοσιακός συμπυκνωμένος χυμός, παρασκευάζεται από αμύγδαλα.

Μπορείτε να βρείτε συσκευασμένους κυπριακούς ξηρούς καρπούς στα ράφια των υπεραγορών είτε κατά είδος είτε και ανάμεικτους, οι οποίοι περιλαμβάνουν επίσης και ξηρά φρούτα. Είναι το τέλειο δώρο για να πάρετε μαζί σας στην πατρίδα σας!

Το κουλούρι είναι ένα εύγευστο ψωμί, του οποίου η υφή είναι σχεδόν όπως το κέικ. Καλύπτεται με σουσάμι, γλυκάνισο και κύμινο.

Συνήθως ψήνεται σε σχήμα ενός μεγάλου δακτυλιδιού, ή σε μικρότερα ατομικά μεγέθη ή ως ένα μεγάλο καρβέλι με ορθογώνια κομμάτια, τα οποία χαράζονται πριν το ψήσιμο για να κόβονται εύκολα.

Μια ξεχωριστή εκδοχή του κουλουριού είναι η Λαγάνα, η οποία είναι ιδιαίτερα δημοφιλής την Καθαρά Δευτέρα – μια μέρα που οι ντόπιοι εκδράμουν στην εξοχή για να απολαύσουν το σαρακοστιανό πικνικ τους και ν΄ αρχίσουν την περίοδο της νηστείας πριν από τη γιορτή του Πάσχα. 

Η κολοκοτή είναι μια απλή αλλά νόστιμη πίτα με κολοκύνθα, η οποία τρώγεται στο χέρι και μπορείτε να τη βρείτε στους φούρνους που λειτουργούν όλο το εικοσιτετράωρο.

Η ζύμη γεμίζει με κολοκύνθα, η οποία κόβεται σε κύβους, πλιγούρι, ελαιόλαδο και σταφίδες, τα οποία καρυκεύονται με κανέλα και μερικές φορές άνηθο. Ακολούθως σκεπάζεται όπως το καλτζόνε σ΄ ένα σχήμα όπως το μισοφέγγαρο. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλές ως ένα σαρακοστιανό φαγητό.

Αυτά τα τηγανιτά γλυκά από σιμιγδάλι είναι το απαραίτητο συνοδευτικό των λουκουμάδων, αφού πωλούνται από τους ίδιους πλανόδιους πωλητές στα παραδοσιακά πανηγύρια και φεστιβάλ.

Αυτές οι ζυμαρένιες «τσεπούλες» έχουν μια γλυκιά γέμιση και τηγανίζονται σε καυτό λάδι. Ακολούθως πασπαλίζονται με ζάχαρη άχνη και κανέλα. Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες συνταγές, υπάρχουν αρκετές παραλλαγές. Σε κάποιες απ΄ αυτές στη γέμιση προστίθεται μαστίχα και αρωματικό νερό ανθών πορτοκαλιού.

Ο σουτζιούκος είναι ένα παραδοσιακό γλυκό με λαστιχένια υφή, το οποίο παρασκευάζεται από χυμό σταφυλιών. Έχει μια μοναδική εμφάνιση αφού λες και μοιάζει με κερί! Η πώληση του είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στα παραδοσιακά πανηγύρια.

Το γλυκό αυτό παράγεται από το πλεόνασμα των σταφυλιών που μαζεύονται κατά τον τρύγο. Η παραγωγή του γίνεται στα ορεινά χωριά του Τροόδους και της περιοχής της Πάφου, όπου εξασκείται και η αμπελουργία.

Για την παρασκευή του σουτζιούκου απαιτείται ένα ζεστό μείγμα  που ονομάζεται μουσταλευριά (ένας συνδυασμός της λέξης «μούστος» και αλεύρι). Τα αμύγδαλα και τα καρύδια μουλιάζουν στο νερό για να μαλακώσουν και ακολούθως ενώνονται με μια κλωστή μήκους δυο ή τριών μέτρων. Στη συνέχεια η κλωστή με τους ξηρούς καρπούς βουτιέται μέσα στο ζεστό μείγμα μέχρι να καλυφθούν πλήρως και κρεμιέται για να στεγνώσει γι΄ αρκετές ώρες. Αυτή η διαδικασία του βουτήγματος επαναλαμβάνεται τρείς με πέντε φορές σ΄ ένα διάστημα ωρών ή και ημερών μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό πάχος – διάμετρος μιας περίπου ίντζας. Χρειάζονται πέντε με έξι μέρες για να στεγνώσει καλά ο σουτζιούκος και μπορεί να φυλαχθεί χωρίς να αλλοιωθεί η γεύση του. Όταν σερβίρεται κόβεται σε λεπτές φέτες και αποτελεί συνήθως συνοδευτικό της ζιβανίας. 

Η Κύπρος είναι διάσημη για τα νόστιμα παραδοσιακά γλυκά της, γνωστά ως «λουκούμια», τα οποία παράγονται στο νησί εδώ και αιώνες.

Τα λουκούμια παρασκευάζονται σε διάφορα χωριά, αλλά η Γεροσκήπου – στην επαρχία Πάφου – είναι ξακουστή για τα λουκούμια της. Πρόκειται για μαλακά, λαστιχένια γλυκά στα οποία δεν προστίθενται καθόλου συντηρητικά παρά μόνο ζάχαρη, άνθος αραβοσίτου (κορνφλάουρ) και αρωματικά ή ξηροί καρποί. Ακολούθως πασπαλίζονται με ζάχαρη άχνη για να μην κολλά το ένα πάνω στο άλλο.

Μπορείτε να βρείτε ωραία κουτιά με λουκούμια σε διάφορες γεύσεις. Η πιο παραδοσιακή γεύση είναι το τριαντάφυλλο και ακολούθως το λεμόνι, η μαστίχα και το περγαμόντο. Μπορεί επίσης να βρείτε και πιο «μοντέρνες» γεύσεις όπως είναι η σοκολάτα με ή χωρίς ξηρούς καρπούς.

Εννοείται ότι δεν μπορείτε να φύγετε από το νησί χωρίς να προμηθευτείτε μερικά κουτιά με λουκούμια, είτε για εσάς ή και για τους φίλους σας!

Οι λουκουμάδες είναι ένα εξαιρετικά δημοφιλές γλυκό, το οποίο οι ντόπιοι απολαμβάνουν κυρίως στα πανηγύρια από πλανόδιους πωλητές και σε ειδικά καφενεία.

Ο χυλός των λουκουμάδων φτιάχνεται από αλεύρι, μαγιά, νερό κι ένα ασυνήθιστο υλικό: λιωμένη πατάτα ή λιωμένο βραστό ρύζι. Τηγανίζονται σε εξαιρετικά καυτό λάδι μέχρι να χρυσίσουν.

Μόλις βγουν από το λάδι, στραγγίζονται και αμέσως τοποθετούνται μέσα σε γλυκό σιρόπι ή μέλι και πασπαλίζονται με κανέλα. Σερβίρονται ζεστοί!

Τα κιοφτέρκα είναι ένα χοντρό γλυκό που μοιάζει με τζέλι και το οποίο παρασκευάζεται από χυμό σταφυλιών, ο οποίος βράζει και αναμειγνύεται με λίγο αλεύρι. Ακολούθως το μείγμα τοποθετείται στον ήλιο για να στεγνώσει. Σ΄ αυτό προστίθεται κι ελάχιστο ροδόνερο για ν΄ αποκτήσει μια ευωδιαστή μυρωδιά.

Το θρεπτικό γλυκό παστέλι γίνεται από χαρουπόμελο και παράγεται ζεσταίνοντας τον πολτό του χαρουπόμελου μέχρι να σχηματίσει ένα πυκνό, κολλώδες υγρό παρόμοιο με τη μελάσα.

Ενώ τα χαρούπια αφθονούν στο νησί, εντούτοις το παστέλι θεωρείται ως ένα ξεχωριστό προϊόν επειδή η παραγωγή του είναι ιδιαίτερα κοπιαστική, εφόσον απαιτεί το χειρονακτικό τέντωμα και τράβηγμα του μείγματος πολλές φορές και με μεθοδικότητα.

Η παραδοσιακή αυτή μέθοδος εφαρμόζεται στις μέρες μας μόνο στο χωριό Ανώγυρα και μόνο κατά τους πιο δροσερούς μήνες μεταξύ Σεπτεμβρίου και Μαΐου, καθώς το λαστιχένιο μείγμα δε μπορεί να σχηματιστεί καλά όταν είναι ζέστη. Γι’ αυτό και θεωρείται ένα από τα πιο γλυκά και λαχταριστά γλυκά του νησιού.

Οι χαρουπιές είναι ένα εγχώριο δέντρο που καλλιεργείται στο νησί εδώ και τέσσερις χιλιάδες χρόνια. Κάποτε αποτελούσε το μεγαλύτερο εξαγώγιμο προϊόν του νησιού και ήταν γνωστό ως ο «μαύρος χρυσός». Τα χαρούπια ήταν πολύτιμα για το ευρύ φάσμα των χρήσεων τους καθώς και για το γεγονός ότι, λόγω της σκληράδας τους, μπορούν να αποθηκεύονται και να μεταφέρονται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις χωρίς να αλλοιώνεται η γεύση τους.