Monastycyzm – siła wiary (E)

Szlak ten przebiega przez okręg Pafos, gdzie znajduje się wiele klasztorów i pustelni, takich jak Egkleistra, (schronienie wykute w skale) Ajos Neofitos.

Trasa: Tala – Panagia – Statos – Κuklia – Pano Archimandrita.

W Enklistrze Agios Neofitos, zbudowanej obok eremu Agios Neofitos – cypryjskiego pustelnika – znajdują się wspaniałe freski z XII wieku, niektóre z nich wykonane przez Theodorosa Apsevdisa, malarza z Konstantynopola.

W pobliżu Panagi leży inny duży klasztor Pafos, Panagia Chrysorogiatissa, z bardzo dobrze zachowanymi budynkami z czasów panowania tureckiego. W Moni znajduje się również Muzeum Sztuki Sakralnej, w którym zgromadzono skarby klasztoru. Kierując się na południe, zwiedzający natkną się na klasztor Agios Nikolaos, znany również jako Święty Klasztor lub Klasztor Świętych (Ton Iereon), zbudowany w X wieku. Tradycja głosi, że z tego klasztoru wyruszył Agios Nikolaos.

W Kuklii znajdują się dwie pustelnie, z których jedna nazywana jest starą Enkleistrą Agos Neofitos.

Zabytki: Klasztor/Egkleistra Agios Neophytos, Τala – Klasztor Panagia Chrysorogiatissa, Panagia – Klasztor Agios Nikolaos, Statos – “Stara Egkleistra” pustelnia, Κouklia i pustelnia Agion Pateron, Pano Archimandrita.

Całkowita długość trasy: 100 km.

Monastycyzm – siła wiary (D)

Obszar Limasol jest bardzo ważny z punktu widzenia historii Bizancjum i jego sztuki, ale szczególne znaczenie ma jego związek z monastycyzmem. Obecnie w okręgu Limasol zachowało się jedynie 12 klasztorów, z których dziewięć jest zamieszkanych przez mnichów lub mniszki.

Trasa: Akrotiri – Omodos – Monagri – Lefkara – Μesa Potamos – Apsiou – Kellaki i Agios Athanasios.

W pobliżu Akrotiri znajduje się najstarszy klasztor w okręgu, poświęcony Agios Nikolaos, choć bardziej znany jest jako Monastiri Agios Nikolaos ton Gaton (klasztor św. Mikołaja od Kotów). Szacuje się, że klasztor został założony w IV wieku przez Agia Eleni (św. Helena). Św. Helena jest również związana
z powstaniem wielu innych klasztorów, takich jak klasztor Timios Stavros w Omodos, gdzie przechowywany jest fragment liny, którą przywiązano Jezusa Chrystusa do krzyża. W klasztorze w Omodos znajdują się najlepiej wyrzeźbione w drewnie plafony na Cyprze. Klasztor w Anogyrze, opuszczony, jest starochrześcijański.

Zabytki: klasztor Agios Nikolaos “ton Gaton”, Akrotiri – klasztor Timios Stavros, Omodos – klasztor Timios Stavros, Anogyra – klasztor Panagia tis Amasgous i klasztor Archanioła Michała, Monagri – klasztor Agios Georgios tou Alamanou, Lefkara – klasztor Timios Prodromos, Mesa Potamos – klasztor Panagia tis Amirous, Apsiou – klasztor Panagia tis Zoodochou Pigis tou Glossa, Κellaki i kościół Panagia tis Sfalaggiotissas, Agios Athanasios.

Monastycyzm – siła wiary (C)

Wyruszając z Nikozji (Lefkosia) i kierując się w stronę Kato Deftera, zwiedzający mają okazję odwiedzić pustelnię Panagia tis Chrysospiliotissas, a następnie, jadąc w kierunku wioski Pera Chorio, kościół Agion Apostolon.

Trasa: Nikozja – Kato Deftera – Pera Chorio – Dali – Agios Sozomenos.

Ta trasa jest najkrótsza, co nie oznacza, że ma mniejsze znaczenie. W Dali, w kościele Agios Dimitrianos znajdują się wspaniałe freski z 1317 roku. W Agios Sozomenos, oprócz kościoła zbudowanego pod panowaniem tureckim, znajduje się jeszcze jeden, w stylu francusko-bizantyjskim, poświęcony Agios Mamas, który jest jednak niedokończony.

zabytki: pustelnia Panagia Chrysospiliotissa, Kato Deftera – kościół Agion Apostolon, Pera Chorio – kościół Agios Georgios i kościół Agios Dimitrianos, Dali – kościół Agios Mamas i jaskinia pustelnika, Agios Sozomenos.

Całkowita długość trasy: 44 km.

Monastycyzm – siła wiary (B)

Począwszy od Nikozji i kierując się na zachód w stronę Orounta, trasa prowadzi przez Peristeronę, gdzie można zwiedzić klasztor Ajos Nikolaos, założony w czasach panowania weneckiego.

Trasa: Nikozja – Orounta – Kalopanagiotis – klasztor Panagia tou Kykkou – Prodromos.

W Kalopanagiotis zwiedzający mogą zobaczyć niezrównanie piękny klasztor Agios Joanis Lampadistis, który choć nie gości już w nim mnichów, jest bardzo dobrze zachowany.

Monastycyzm jest szeroko rozpowszechniony na Cyprze, a trzy z klasztorów (klasztor Kykkos, klasztor Machairas i klasztor Agios Neofitos) podlegają jurysdykcji patriarchy (gr. Stavropigiakos). Oznacza to, że zostały one założone bezpośrednio przez cesarza bizantyjskiego i zachowują swoją niezależność na mocy specjalnego dokumentu patriarszego.

Klasztor Kykkos jest miejscem, które ma wiele do zaoferowania, podobnie jak inne klasztory na tym szlaku, niezależnie od tego, czy są czynne, czy nie.
Zabytki:klasztorAgios Nikolaos, Orounta – klasztor Agios Ioannis tou Lampadisti, Kalopanagiotis – klasztor Kykkos – klasztor Trikoukkia, Prodromos – klasztor Trooditissa, Troodos Square.

Całkowita długość trasy: 153 km.

Monastycyzm – siła wiary (A)

Monastycyzm, a tym samym ascetyzm, są nierozerwalnie związane z ortodoksją, a fakt, że Cypr sąsiaduje z Egiptem i Palestyną – gdzie ascetyzm się rozwijał – sprawił, że stał się on również ważnym miejscem dla pustelników.

Trasa: Nikozja – Analiontas – Politiko – Lazania – Mosfiloti – Stavrovouni.

Ponieważ trasa ta jest bardzo długa, podzielono ją na pięć różnych szlaków, aby objąć całą wyspę.

W latach ikonoklazmu monastycyzm rozwijał się na Cyprze głównie dzięki temu, że mieszkańcy zachowywali wiarę i oferowali schronienie wszystkim ściganym mnichom z Konstantynopola, a także z innych części ówczesnego Cesarstwa Bizantyjskiego.

Z tą epoką związane były klasztor Agios Nikolaos, klasztor Kapłanów i wiele innych miast. Później, w XI i XII wieku, kiedy Cesarstwo Bizantyjskie było atakowane przez Turków, a także przez krzyżowców, na Cyprze powstało wiele klasztorów, które miały duże znaczenie, a ich liczba rosła zarówno pod rządami Franków, jak i Wenecjan, jak klasztor Panagia Podithou, itd.

Zabytki:klasztorArchangelos Michael, Analiontas – klasztor Agios Irakleidios, Politiko – klasztor Machairas, Lazania – Agia Thekla, Mosfiloti – klasztor Timios Stavros, Stavrovouni.
 
Całkowita długość trasy: 97 km.

Multi-cultural Christian Cyprus Tolerant to other Religions and Doctrines – Route C Religious Route

W Nikozji – podobnie jak na całym Cyprze – współistnienie prawosławnych, katolików, Ormian i muzułmanów było oczywiste, o czym świadczy duża liczba zabytków zachowanych do dziś.

Trasa: Lefkozja.
Zaczynając od kościoła Agios Ioannis tou Theologou, który jest pełen pięknych fresków, przechodzimy do meczetu Omeriye, zbudowanego pod panowaniem Franków na potrzeby augustianów (zakonu katolickiego). Spacer po starym mieście w Nikozji daje wszystkim zainteresowanym możliwość zwiedzenia dużej liczby cerkwi prawosławnych, a także bardziej nowoczesnych kościołów katolików, maronitów i nieco dalej anglikanów. Ciekawym miejscem do odwiedzenia jest również mały meczet Bayraktara (chorążego), który został zbudowany w miejscu, w którym turecki chorąży umieścił swoją flagę w 1570 roku, podczas oblężenia miasta.

Zabytki: Meczet Bayraktar, Katedra Agios Ioannis TouTheologou, Meczet Omeriye, Meczet / Kościół Timiosa Stavrosa Missirikou – Kościół Katolików, Maronitów i Anglikanów – Kościół Panagia Chrysaliniotissa – Kościół Agios Kassianos – Archanioł Michał.
 

Szlak religijny B – Wielokulturowy chrześcijański Cypr tolerancyjny dla innych religii i doktryn

Szlak ten jest bardzo przyjemny i obejmuje połowę wyspy.

Przebieg trasy: Nikozja – Pyrga – klasztor Stavrovouni – biskupstwo w Limassol – Τimi – Pafos, Ktima – Chrysochou –Polis Chrysochous – Pelathousa i Lysos.

Jadąc z Nikozji, dotrzesz do Pyrgi, gdzie zwiedzisz królewską kaplicę łacińską z bizantyjskimi freskami, a następnie przejedziesz do Stavrovouni, by odwiedzić klasztor Timios Stavros, w którym przechowywany jest fragment krzyża, na którym ukrzyżowano Jezusa Chrystusa. Następnie przez Limassol i Kourion, dotrzesz do Timi, gdzie zwiedza się mały kościółek, który pod panowaniem tureckim został przekształcony w meczet. W Ktima ponownie natkniesz się na meczet, który wcześniej był cerkwią prawosławną pod wezwaniem Agia Sofia. Podczas całej trasy możesz napotkać wiele zabytków, powiązanych z wielokulturowym obliczem Cypru.

Zabytki: Kaplica Królewska i kościół Agia Marina, Pyrga – kościół/meczet Agios Georgios, biskupstwo w Limassol , Τimi – kościół/meczet Agia Sofia, Κtima, Pafos- meczet/kościół Agios Nikolaos, Chrysohou – meczet/kościół Agios Andronikos, Polis Chrysochous – meczet/kościół Agia Aikaterini i kościół Panagia Pelathousa Chortainis – kościół Panagia Chryseleousa, Lysos.

Całkowita długość trasy: 82 km.

Szlak religijny A – Wielokulturowy chrześcijański Cypr tolerancyjny dla innych religii i doktryn

Mając za punkt wyjścia, pochodzący z IX wieku, kościół Agios Lazaros, jeden z najwspanialszych przykładów architektury bizantyjskiej, w którym znajduje się sarkofag (gr. larnaks) św. Łazarza, udajemy się na południowy wschód w kierunku Dromolaxia (aleja Artemidos prowadząca do drogi B4) do Hala Sultan Tekke. Według legendy Um Haram, która była spokrewniona z prorokiem Mahometem, zginęła, spadając z muła podczas jednego z pierwszych arabskich najazdów na wyspę i została pochowana w miejscu, w którym zbudowano meczet.

Niedaleko, w tym samym kierunku, leży wioska Kiti, a w niej ważny kościół Panagia Angeloktisti. Zgodnie z miejscową tradycją, podczas budowy kościoła w nocy zstępowała armia aniołów, aby pomóc w jego budowie – stąd nazwa „Angeloktisti” (zbudowany przez anioły). Na konchach absydy znajduje się słynna mozaika Panagia tis Angeloktistis z VI wieku. Mozaika ta uważana jest za jedną z najbardziej znaczących i wyszukanych mozaik ściennych sztuki wczesnochrześcijańskiej. Przedstawia ona stojącą Dziewicę, trzymającą na lewym ramieniu Dzieciątko Jezus, z Archaniołami Michałem i Gabrielem po obu stronach.

W niewielkiej odległości na zachód od Kiti (tuż przy drodze B4) leży wioska Turków cypryjskich Kivisili. W centrum wioski znajduje się kościół Panagia Eleousa, poświęcony Matce Boskiej.

Następnym przystankiem na naszej trasie jest Kościół św. Katarzyny w Kivisii, który został przekształcony w meczet w czasach panowania Imperium Osmańskiego na Cyprze. Nasza trasa prowadzi do zrujnowanego klasztoru Panagia Stazousa. Dziś zachował się tylko kościół z charakterystycznymi gotyckimi ornamentami i fragmentami fresków we wnętrzu.

Dalej na północ, w kierunku wsi Pirga, zwiedzimy kaplicę królewską. Uważana za jedną z najciekawszych zachowanych na wyspie budowli z okresu frankońskiego, Kaplica Królewska została zbudowana w 1421 roku przez króla Lusignanów Janusa, a jej dekoracja ścienna obejmuje serię herbów średniowiecznego Królestwa Cypru.

Trasa kończy się przy klasztorze Stavrovouni, który wznosi się na charakterystycznym skalistym szczycie. Legenda głosi, że został on założony w IV wieku przez św. Helenę, matkę cesarza Konstantyna Wielkiego, która pozostawiła w klasztorze relikwię Krzyża Świętego.

Zabytki: kościół Agios Lazaros w Larnace, Hala Sultan Tekke w Dromolaxia, kościół Panagia Angeloktisti w Kiti, kościół Panagia w Kisivili, kościół/meczet Agia Aikaterini w Klavdia, gotycki kościół Panagia Stazousa i Kaplica Królewska w Pyrga oraz klasztor Stavrovouni.

Całkowita długość trasy: 70 km.

Sztuka bizantyjska na Cyprze – reminiscencja wspaniałej przeszłości (B)

W celu objęcia całej wyspy Szlak sztuki bizantyjskiej został podzielony na dwie części – Szlak zachodni i Szlak wschodni – aby uniknąć jednej długiej trasy i zapewnić czas na zwiedzenie wszystkich zabytków.

Szlak Wschodniprzebiega przez następujące miejscowości: Nikozja – Pera Chrorio – Kelia – Sotira – Paralimni – Agia Napa – Larnaka – Kiti – Kivisili – Klasztor Stavrovouni – Pirga i Dali.

Trasa rozpoczyna się w Nikozji i prowadzi na południe. Pierwszy przystanek znajduje się w Pera Chorio, w kościele Agion Apostolon, gdzie znajdują się freski z XII wieku. W Kelii, w kościele Agios Antonios znajdują się wspaniałe freski z XI i XIII wieku. W Larnace warto zatrzymać się przy kościele Agios Lazaros zbudowanym w 900 roku i oczywiście przy wszystkich proponowanych zabytkach, które reprezentują sztukę bizantyjską z różnych okresów. Niektóre z zabytków są wspólne dla obu tras.

Zabytki:kościółAgios Antonios w Kellia, kościół Agios Mamas, kościół Metamorfosis w Sotira, kościół Panagia i kościół Agia Marina w Paralimni, klasztor Agia Napa w Agia Napa, kościół Agios Lazaros w Larnaka, kościół Aggeloktisti w Kiti, kościół Panagia w Kivisili, klasztor Timios Stavros w Stavrovouni i Kaplica Królewska w Pyrga.

Całkowita długość trasy: 214 km.

Sztuka bizantyjska na Cyprze – reminiscencja wspaniałej przeszłości (A)

Sztuka bizantyjska znajduje się na Cyprze wszędzie, a szczególnie dobry stan dzieł sztuki z tego gatunku (głównie fresków) sprawia, że Cypr jest centrum badań nad sztuką bizantyjską. Pierwsze wieki chrześcijaństwa i ich sztuka dotrwały do naszych czasów dzięki mozaikom z trzech kościołów – dwa z nich znajdują się w okupowanej przez Turków części wyspy.

Podstawowa trasa zachodnia to: Nikozja– Peristerona – Kalopanagiotis – klasztor Panagia tou Kykkou – Panagia (Chrysorogiatissa)  – Τala – Empa – Κato Pafos – Geroskipou – Τimi – Kouklia – Kourio –Κolossi – Limassol – Pyrga – Pera Chorio i Nikozja.

Imponujące jest to, że pomimo iż Cypr był podbijany przez wiele ludów, nie tylko zachował zabytki, ale także kontynuował tworzenie kolejnych, z pewnymi tylko wpływami zdobywców. Sztuka bizantyjska była obecna na wyspie w latach 726-843, choć z powodu ikonoklazmu najbardziej znaczącym zabytkiem, który udało się ocalić, jest ornament na wschodniej kopule pięciokopułowego kościoła w Jeroskipu. Od X wieku aż po dzień dzisiejszy sztuka bizantyjska zarówno rozkwitała, jak i przetrwała. Wszystkie proponowane zabytki na trasie tego szlaku uważane są za ważne. W Peristeronie można zwiedzić także drugi pięciokopułowy kościół (są tylko dwa).

Zabytki: kościół Agion Varnava i Ilariona w Peristerona, klasztor Agios Ioannis tou Lampadisti w Kalopanagiotis,klasztor Chrysorogiatissa w Pano Panagia, klasztor Agios Neophytos w Tala, kościół Panagia Chryseleousa w Empa, kościół Agia Kyriaki w Pafos, kościół Agia Paraskevi
w Geroskipou, kościół Agia Sofia w Timi, kościół Panagia Katholiki w Kouklia, kościół Agios Efstathios w Kolossi, klasztor Timios Stavros w Stavrovouni, Kaplica Królewska w Pyrga i kościoły Agios Georgios i Agios Dimitrianos w Dali.

Całkowita długość trasy: 280 km.