Category: Villages

Położona w regionie Pafos Polis Chrysochous – znana po prostu jako Polis – to prężnie rozwijająca się pod-dystrykt, który stał się popularnym ośrodkiem turystycznym i należy do najpiękniejszych pod względem przyrodniczym obszarów na wyspie. Leży zaledwie 35 km na północny zachód od miasta Pafos, można do niej dojechać trasą B07 lub drogą przybrzeżną E701, a następnie E709.

Bogata historia tego obszaru sięga czasów, gdy tworzyły go starożytne królestwa Marion i Arsinoe. Marion rozkwitało w czasach klasycznych, a Arsinoe w czasach rzymskich. Długotrwałe i skrupulatne wykopaliska archeologiczne trwające ponad 20 lat pozwoliły na odkrycie wielu archeologicznych skarbów, które są obecnie eksponowane w miejscowym Muzeum Archeologicznym.

Do ciekawych zabytków w okolicy należą Łaźnie Afrodyty – grota ze słodką wodą, ocieniona dzikim drzewem figowym, w której według legendy miała się kąpać starożytna grecka bogini miłości i piękna. Znajduje się tu również wiele ścieżek przyrodniczych, na których można podziwiać rzadkie, endemiczne rośliny, a miłośnicy przyrody mogą obserwować miejscową faunę i migrujące ptaki.

Na uwagę zasługuje również kościół Agios Andronikos z XVI-wiecznymi freskami. Kościół został przekształcony w meczet w 1571 roku przez Turków osmańskich, którzy również zakryli freski dodatkami z gipsu. Po 1974 roku Wydział Ochrony Zabytków w delikatnym i czasochłonnym procesie starannie odsłonił malowidła ścienne i przywrócił im dawną świetność, aby zwiedzający mogli je ponownie podziwiać.

Dzięki niezrównanemu pięknu przyrody, Polis Chrysochous jest również ulubionym miejscem na kemping, a jego pole namiotowe znajduje się w pachnącym lesie eukaliptusowym, który graniczy ze żwirową plażą oznaczoną Błękitną Flagą. Kemping i plaża stanowią również początek malowniczej nadmorskiej ścieżki spacerowej, która prowadzi do portu Latchi, znanego z doskonałych świeżych ryb, serwowanych w okolicznych restauracjach.

Piękna wioska Panagia, położona w regionie Pafos, około 33 km na północny wschód od miasta Pafos, oferuje agroturystykę w naturalnym otoczeniu. Jej największa część znajduje się w Lesie Pafos, na wysokości 850 m n.p.m. Można do niej dotrzeć, jadąc drogą A6 z miasta Pafos, a następnie drogą E606.

Nazwa wioski pochodzi od Panagia (Dziewica Maryja), której poświęcony jest także sąsiedni klasztor Panagia Chrysorrogiatissa. Jedna z teorii głosi, że pod panowaniem Franków wieś Panagia była lennem zwanym Casal Nostra Donna (Matki Boskiej). W klasztorze znajduje się ciekawy skarbiec ikon i utensyliów, a 14 sierpnia odbywa się tu corocznie wielki festiwal religijny ku czci Matki Boskiej.

Wioska słynie również z tego, że jest miejscem narodzin pierwszego prezydenta Republiki – arcybiskupa Makariosa III. W miejscowości znajdują się dwa muzea poświęcone zmarłemu arcybiskupowi: dom rodzinny arcybiskupa oraz Muzeum Fundacji Kulturalnej Arcybiskupa Makariosa III.

Inne ciekawe miejsca to różne lokalne winiarnie, klasztor Agia Moni oraz ścieżka przyrodnicza Vouni Panagias, która zaczyna się na rynku i której przejście zajmuje trzy godziny. Turyści mogą również wziąć udział w festiwalu Ta Rogiatika, który odbywa się co roku 15 sierpnia i obejmuje program muzyczny i taneczny.

Główne uprawy w wiosce to między innymi winorośl, różne drzewa owocowe, rośliny strączkowe, migdałowce i drzewa oliwne.

Wioska Lysos, położona w regionie Pafos, na średniej wysokości 560 m n.p.m., istnieje od czasów średniowiecza, a w okolicy wciąż krążą legendy o średniowiecznym bohaterze Digenisie. Wioska znajduje się około 36 km na północny wschód od Pafos i można do niej dojechać drogą B07, a następnie E723.

Uważa się, że nazwa wioski pochodzi od starożytnych greckich osad w Azji Mniejszej, z których osadnicy przybyli na Cypr, a na stanowisku archeologicznym w okolicy odkryto groby wyciosane w skale i geometryczne naczynia, które jeszcze bardziej potwierdzają tę teorię.

Wioska jest największa w regionie Pafos, a jej terytorium rozciąga się aż po szczyt lasu Pafos, gdzie można zobaczyć rzadkiego ptaka drapieżnego – orła Bonellego, a także płochliwego i rzadkiego muflona – endemiczny gatunek dzikiej owcy występujący wyłącznie na wyspie.

W miejscowości znajduje się szereg starych kościołów, w tym główny kościół pod wezwaniem Panagia Chryseleusa, zbudowany pod koniec XV lub na początku XVI wieku. Uważa się, że pierwotnie była to świątynia łacińska, ponieważ jej dwoje drzwi ozdobionych jest chorągiewkami.

Miejscowość jest również znana z wyjątkowego, tradycyjnego przysmaku maxilles – rodzaju suszonej figi, którą spożywa się jako środek słodzący lub z migdałami czy orzechami włoskimi.

Wioska Kouklia, położona w regionie Pafos, znajduje się na wysokości 85 m n.p.m. W odległości zaledwie 16 km od miasta Pafos, do Kouklia można dojechać skręcając w drogę F616 z drogi B06 lub A06, centralnej autostrady Limassol – Pafos.

Wioska znajduje się w miejscu, gdzie kiedyś istniało starożytne królestwo Palaipafos (stare Pafos). Palaipafos było jednym z najbardziej znanych ośrodków pielgrzymkowych starożytnej Grecji – sanktuarium Afrodyty Pafii. Podczas wykopalisk w wiosce odkryto to słynne sanktuarium, ruiny fortyfikacji Palaipafos, cmentarzysko kurhanowe i wiele grobowców. Kilka starożytnych znalezisk z tego regionu przechowywanych jest w miejscowym muzeum.

Niedaleko od wioski z morza wystaje imponująca skała zwana Petra tu Romiu (gr. Petra tou Romiou) lub Skałą Afrodyty, która według legendy oznacza miejsce, gdzie starożytna grecka bogini miłości i piękna narodziła się z piany.

Kouklia była znaczącym miejsce już w średniowieczu, kiedy to Lusignanowie założyli i prowadzili na tym terenie ośrodek produkcji cukru. Znajduje się tu jeden z zaledwie trzech średniowiecznych młynów trzciny cukrowej na wyspie – ten w Kouklii jest jednym z najważniejszych, ponieważ jest to jeden z niewielu w basenie Morza Śródziemnego – i na Bliskim Wschodzie – który zachował wszystkie swoje ważne elementy funkcjonalne, co pozwala naukowcom i archeologom badać zachowaną strukturę dogłębnie i uzyskać wiedzę na temat funkcjonowania lewantyńskich rafinerii cukru trzcinowego.

Spośród kościołów najważniejsze są te poświęcone Panagii (Dziewicy Maryi) Hodegetrii oraz apostołowi i ewangeliście Łukaszowi. Pierwszy z nich to XIII-wieczny kościół na planie krzyża, z malowidłami ściennymi pochodzącymi z XV wieku. Ten drugi jest głównym kościołem wioski i jest szczególnie wart odwiedzenia 17 października, kiedy to corocznie odbywa się duży odpust ku czci świętego.

Uważa się, że nazwa wioski pochodzi od słowa „kouvouklio” oznaczającego kabinę – od bizantyjskich urzędników, którzy strzegli komnat cesarza. Wioska jest malownicza i zielona, uprawia się tu różne owoce i inne rośliny.

Mała, tradycyjna wioska Kathikas, położona w regionie Pafos, na wysokości prawie 700 m n.p.m., jest zamieszkana od czasów starożytnych i oferuje agroturystykę w spokojnej okolicy. Do wioski, położonej zaledwie 23 km na północ od Pafos, można dojechać drogą B7, a następnie E711 lub drogą nadmorską E701, która skręca w drogę E727, a następnie E709.

W wiosce, która zachowała swój tradycyjny urok, znajdują się ponad stuletnie rezydencje, stanowiące przykłady architektury ludowej, a także wiele starych i interesujących kościołów. Małe Ośle Sanktuarium w wiosce dodatkowo podkreśla jej autentyczny charakter.

Kathikas to jedna z wiosek winiarskich w regionie Pafos. Mówi się, że jej nazwa pochodzi od pierwotnego właściciela lub od czasownika „siedzieć” (z gr. kathizo), ze względu na wrażenie, że gdy patrzy się na nią z daleka, wioska jest położona na równym terenie.

Wioska jest znana w okolicy ze swoich wspaniałych tradycji wielkanocnych, które odwiedzający mogą obserwować w okresie greckiej Wielkanocy prawosławnej. W Wielki Piątek zwyczajowo odgrywana jest Męka Pańska, podczas której przewodniczący Rady Gminy wciela się w rolę Jezusa i niesie krzyż od kaplicy Agios Onouphrios aż do kościoła Panagia Evangelistria, a za nim w procesji podążają pozostali mieszkańcy wioski.

Malownicza wioska Ineia, położona w regionie Pafos, znajduje się w górzystym terenie Laona i oferuje wspaniałe widoki na półwysep Akamas. Do Inei, położonej zaledwie 30 km na północ od Pafos, można dojechać drogą B7, a następnie E711 lub drogą E709 i dalej F708.

Nazwa miejscowości pochodzi od słowa „inos” – używanego przez starożytnych Greków na określenie wina – a staroświeckie tablice informują o niej jako o „Oinia”, przy czym z czasem pisownia nazwy miejscowości stopniowo zmieniła się na obecną.

Położona wśród winnic Ineia jest jednym z największych producentów winogron na tym obszarze i znajduje się na szlaku winiarskim Laona – Akamas.

Wioska słynie również z tradycyjnego rzemiosła, jakim jest wyplatanie koszy, które nadal jest praktykowane w oryginalny sposób. Kosze i inne wyplatane przedmioty są eksponowane w muzeum, a zapierające dech w piersiach piękno okolicy sprawia, że jest ona popularnym miejscem spacerów i fotografowania, a także inspiracją dla wielu artystów.

Mała wioska Episkopi, położona w regionie Pafos, jest otoczona urokliwą przyrodą i charakteryzuje się wyjątkowym krajobrazem surowych skał porośniętych winoroślą. Do Episkopi, położonego zaledwie 11 km na północny wschód od Pafos, można dojechać zjazdem A6 z głównego ronda Pafos – Limassol na Konia i Episkopi (jadąc trasą E710).

Nazwa miejscowości pochodzi od siedziby biskupa (z gr. episkopos), która kiedyś znajdowała się w wiosce. W okresie frankijskim zamieszkał ją prawosławny biskup Pafos, który przeniósł tu swoją siedzibę z Polis tes Chrysochous po prześladowaniach wyznawców prawosławia przez Latynów. Wcześniej wieś nosiła nazwę Komi.

Święty Hilarion Wielki (291-371) – ważna postać religijna zarówno dla wschodniego kościoła prawosławnego, jak i rzymskokatolickiego – spędził ostatnie lata swojego pustelniczego życia na wzgórzu za wioską, gdzie pomagał wielu ludziom, lecząc ich lub wypędzając demony. Zwiedzający mogą najpierw zobaczyć celę świętego, a później zapalić świeczkę w kościele zbudowanym na jego cześć.

Obszar ten jest rajem dla miłośników przyrody i doskonałym miejscem do wędrówek i spacerów dzięki czterem zorganizowanym ścieżkom dydaktycznym oraz zachwycającej Skale Episkopi – imponującemu monolitowi, który jest domem dla rzadkich sokołów. Przez wioskę przepływają także dopływy i strumienie rzeki Ezousa. Informacje o przyrodzie otaczającej wioskę można znaleźć w Centrum Ekologicznym Episkopi.

Dzięki spokojnej i zielonej okolicy wioska idealnie nadaje się do prowadzenia agroturystyki.

Położona w regionie Pafos, na wysokości 470 m n.p.m., malownicza wioska Kritou Terra jest jedną z tutejszych wiosek winiarskich, a w jej malowniczej okolicy uprawia się także różne inne owoce i rośliny. Do Kritou Terra, oddalonego o zaledwie 45 km od lotniska w Pafos, można dojechać drogą B7 z miasta Pafos, a następnie drogą E711.

Za czasów panowania Franków miejscowość nosiła nazwę Kritou. Na starych mapach jest ona oznaczona jako Critu i Terra, co potwierdza tezę, że pierwotnie były to dwie różne wioski, które ostatecznie połączyły się w jedną.

Główny kościół w wiosce to Panagia Chryseleousa, podczas gdy ważny kościół Agia Aikaterini znajduje się około 3 km od wioski. Został on pięknie odrestaurowany i działa raz w roku w dniu święta Ajia Aikaterini.

Mieszkańcy Kritou Terra są również dumni z historii wioski jako miejsca narodzin Hadjigeorgakisa Kornesiosa – najwybitniejszego cypryjskiego dragomana – oraz z faktu, że w XIX wieku, w czasach panowania osmańskiego, powstało tu pierwsze na wyspie kasyno. Wewnątrz struktury kasyna znajdują się rzadkie malowidła ścienne o tematyce folklorystycznej, przedstawiające motywy inspirowane popularnymi legendami.

Wioska Pano Arodes położona jest w regionie Pafos, około 23 km na północny wschód od miasta Pafos, na płaskowyżu Laona, 590 m n.p.m., na skraju rezerwatu przyrody Akamas, prowadzącego do zapierającego dech w piersiach wąwozu Avakas i wybrzeża. Do miejscowości można dojechać trasą B07, która skręca w drogę E711, a następnie E715 i E09 lub trasą E701, a następnie E709.

Wioska, zanurzona w krajobrazie winnic i sadów, jest spokojna i zielona, popularna wśród spacerowiczów, którzy mogą odkrywać różnorodną florę i faunę tego obszaru, a także małe uliczki z tradycyjnymi kamiennymi domami.

Wioska ma również znaczenie religijne, a to za sprawą głównego kościoła Pano Arodes, który według niektórych jest jedynym na świecie kościołem poświęconym Agios Kalandionas, patronowi wioski.

Sąsiednia siostrzana wioska Kato Arodes była zamieszkiwana głównie przez Turków cypryjskich, aż do inwazji tureckiej w 1974 roku, kiedy to została w dużej mierze opuszczona.

Wioska Fyti, położona w regionie Pafos na wysokości 680 m n.p.m., istnieje od czasów średniowiecza i zachowała tradycyjną architekturę ludową oraz lokalne rzemiosło, w tym tkactwo. Do Fyti, położonego zaledwie 25 km na północny wschód od Pafos i 20 km na południowy wschód od Polis tis Chrisochus, można dojechać drogą B07, a następnie E712.

Wioska jest głównym ośrodkiem tkactwa w regionie Pafos, ręcznie tkane wyroby znane są pod lokalną nazwą „fythkiotika” i wyróżniają się zarówno różnorodnością wzorów, jak i bogatą, żywą kolorystyką. Muzeum Tradycyjnego Tkactwa w wiosce prezentuje ten zwyczaj i jest jednym z głównych miejsc wartych odwiedzenia.

Do innych ciekawych zabytków należy szereg tradycyjnych fontann oraz kościół Agios Demetrios, który znajduje się na placu wiejskim i w którym można podziwiać piękny, dobrze zachowany XIX-wieczny ekran ołtarzowy.