Cypr – Wyspa świętych (zachód)

Szlak ten ma charakter ogólny, co oznacza, że nie opiera się ani na konkretnych miastach, ani na dystryktach administracyjnych.Kierując się na zachód, zwiedzający odwiedzą wiele znaczących zabytków, które wyraźnie pokazują eklezjalne bogactwo wyspy.

Trasa: Nikozja – Peristerona – Kalopanagiotis – Κampos – Panagia – Τala – Empa – Pafos/Ktima – Κato Pafos – Geroskipou – Κuklia – Κolossi – Limassol – Pyrga – Pera Chorio – Nikozja.

Spacer po regionie pozwoli zwiedzającym zobaczyć różne przykłady sztuki kościelnej, począwszy od Peristerony i pięciokopułowego kościoła Agion Varnava i Ilarion. Kierując się w stronę Kalopanagiotis, zwiedzający natkną się na klasztor Agios Ioanis Lampadistis, który charakteryzuje się wyjątkowym pięknem i w którym na jednym terenie współistnieją trzy kościoły. Klasztor Kykkos jest miejscem kultu ikony Matki Boskiej, która, jak głosi tradycja, jest dziełem Apostoła Łukasza.

Dalej trasa wiedzie w kierunku Pafos i klasztoru Panagia Chrysorrogiatissa, Egkleistra Agios Neofitos oraz kościoła Panagia Chryseleoussas w Empa. Po przybyciu do Pafos zwiedzający będą mogli odwiedzić kościół Agia Sofia, który został przekształcony w meczet w czasach panowania Franków, a w Kato Pafos bazylikę Chrysopolitissa – jedną z największych bazylik na Cyprze.

Drugi i ostatni pięciokopułowy kościół na Cyprze znajduje się w Geroskipou i jest poświęcony Agia Paraskevi, natomiast w Palaipafos – we wsi Kouklia – kościół Panagia Katholikis znajduje się bardzo blisko ruin świątyni Afrodyty, której kult został zastąpiony kultem Matki Boskiej.
W drodze powrotnej do Nikozji trasa prowadzi od małego kościoła Agios Efstathios i imponującego klasztoru Stavrovouni, który – zgodnie z tradycją – jest dziełem św Heleny, z regułą równie surową jak ta w klasztorze na górze Athos.

Ciekawym miejscem do zwiedzenia jest bogato dekorowany kościół Agion Apostolon w Pera Chorio, który jest ostatnim przystankiem na tej trasie.

Zabytki: Kościół Agion Varnava i Ilariona, Peristerona – klasztor Ioannis o Lampadistis, Kalopanagiotis – klasztor Panagia tou Kykkou, Κampos – klasztor Panagia Chrysorrogiatissa, Panagia – klasztor i Egkleistra Agios Neophytos, Τala – kościół Panagia Chryseleousa, Empa – meczet/kościół Agia Sofia, Pafos/Ktima – paleochrześcijańska bazylika Chrysopolitissa, Kato Pafos – kościół Agia Kyriaki, Kato Pafos – Agia Paraskevi, Geroskipou – kościół Panagia Katholikis, Kouklia – kościół Agios Efstathios, Kolossi – klasztor Stavrovouni, Pyrga – Kaplica Królewska, Pyrga – kościół Agion Apostolon, Pera Chorio.

Pafos – Kolebka chrześcijaństwa na Cyprze (C)

Podobnie jak w przypadku innych szlaków na terenie Pafos, także ta trasa rozpoczyna się od paleochrześcijańskiej bazyliki Chrysopolitissa w Kato Pafos, kościoła, który jest związany z Apostołem Pawłem, ponieważ na jego dziedzińcu znajduje się kolumna, do której został on przywiązany i poddany biczowaniu.

Kościół Agia Kyriaki, również w Kato Pafos, pochodzi z XV wieku. Muzeum Bizantyjskie w Pafos jest uważane za jedno z najbogatszych muzeów pod względem cennych eksponatów, a jego zbiory można łatwo porównać do zbiorów Muzeum Fundacji Arcybiskupa Makariosa III w Nikozji.
Następny przystanek to biskupstwo i kościół Agios Ilarionas, z którego zachowała się jedynie południowa nawa oryginalnej budowli. Kościół Panagia tis Eleousas w wiosce Nata jest kościołem o dużych rozmiarach, który w ostatnich latach był rekonstruowany.

Przyjmuje się, że klasztor Panagia tou Sinti w Pentalii został zbudowany w 1542 roku. Pierwotnie był autonomiczny, ale później, pod panowaniem tureckim, stał się częścią klasztoru Kikos.

Ostatnim kościołem na tym szlaku jest kościół Agios Nikolaos w Galatarii z pięknymi freskami z pierwszej połowy XVI wieku.

Całkowita długość trasy: 85 km.

Pafos – Kolebka chrześcijaństwa na Cyprze (B)

Druga trasa kościelna w Pafos jest dłuższa i rozpoczyna się w Kato Pafos od paleochrześcijańskiej bazyliki Chrysopolitissa, dużego kościoła, który jest bezpośrednio związany z Apostołem Pawłem, ponieważ znajduje się tam kolumna, do której został on przywiązany i ubiczowany.

Kościół Agia Kiriaki, również znajdujący się w Kato Pafos, zbudowany jest na ruinach północnej nawy bazyliki Chrisopolitisa i pochodzi z XV wieku. W biskupstwie w Pafos znajduje się Muzeum Bizantyjskie z ikonami pochodzącymi z VIII, IX i XIX wieku.

Kolejny przystanek to kościół Panagia tis Chryselaiousis w Empa, jeden z najważniejszych zabytków bizantyjskich na Cyprze. W Tala trasa prowadzi od kościoła Agia Aikaterini, jednonawowego kościoła z kopułą, który być może w swojej pierwotnej formie był przesklepiony. W tej samej miejscowości znajduje się klasztor Agios Neofitos, cypryjskiego pustelnika z Lefkary, który pozostawił po sobie znaczące dzieło.

Kościół Agia Ekateriniw Kritou Terra pochodzi z XV wieku i jest dość interesujący pod względem architektonicznym. Tuż przed końcem trasy zwiedzający mijają kościół Agios Andronikos w Polis Chrysochous, położony na wzgórzu, z którego roztacza się wspaniały widok. Ostatni przystanek znajduje się przy kościele Agios Minas w Neo Chorio na krańcach półwyspu Akamas.

Całkowita długość trasy: 85 km.

Pafos – Kolebka chrześcijaństwa na Cyprze (A)

Okolice Pafos obfitują w zabytki sakralne, z których pierwszym na liście jest paleochrześcijańska bazylika Chrysopolitissa w Kato Pafos.

Kościół ten ma jeszcze jeden powód, by stać się ciekawym miejscem ze względu na swój związek z Apostolosem Pawłem; nadal znajduje się w nim kolumna, do której, zgodnie z tradycją, Apostoł został przywiązany i ubiczowany.

W Peristeronie znajduje się Muzeum Sztuki Sakralnej, prowadzone przez Arcybiskupstwo Arsinoes, w którym zgromadzono ikony i księgi kanoniczne, a także inne przedmioty pochodzące z okolicznych wiosek. Kościół Agia Kyriaki został zbudowany na południowej nawie zrujnowanej paleochrześcijańskiej bazyliki Chrysopolitissa.

biskupstwie w Pafos znajduje się Muzeum Bizantyjskie, którego zbiory można łatwo porównać ze zbiorami Fundacji Arcybiskupa Makariosa III. W Geroskipou znajduje się drugi kościół na Cyprze z pięcioma kopułami i znaczącymi freskami, poświęcony Agia Paraskevi, a w Achelei kościół Agios Teodosios z ważnymi freskami z XIII wieku, z których jeden przedstawia apostołów Piotra i Pawła oraz portret darczyńców.

Następnie szlak prowadzi przez kościoły Panagia tis Katholikis w Kouklia, pustelnię Palaio Egkleistro w. Souskiou, a kończy się w Pano Archimandrita i pustelni Agion Pateron.

Całkowita długość trasy: 53 km.

Limassol – Ukryte skarby religii

Drugi szlak w rejonie Limassol rozpoczyna się od Pano Polemidia i kościoła Αgia Anastasia, który jest skupiskiem dwóch oddzielnych kościołów z freskami z XV i XVII wieku.

We wsi Monagri znajduje się wiele ważnych kościołów, takich jak klasztor Panagia tis Amasgou z doskonałymi przykładami fresków z XII, XIII i XVI wieku. Klasztor Archanioła na zachód od wioski Monagri został zrekonstruowany. Kościół Αgios Georgios, również w Monagri, jest kościołem parafialnym wioski i posiada freski z XV wieku.

Klasztor Timios Stavros, we wsi Kouka, pochodzi z XII wieku i jest jedynym budynkiem spośród szeregu zabudowań klasztornych, który zachował się do dziś.

Ostatnim przystankiem na tym szlaku jest klasztor Timios Prodromos w Mesa Potamos; data jego założenia nie jest znana, ale został niedawno zrekonstruowany i zachowały się w nim freski z XV wieku.

Całkowita długość trasy: 56 km.

Limassol – Modlitwa wśród winorośli

Szlak ten rozpoczyna się w Cypryjskim Muzeum Średniowiecznym, które znajduje się w zamku Limassol i dzięki swoim eksponatom obejmuje okres około 1500 lat. Następnym przystankiem jest kościół Agios Efstathios w Kolossi, pochodzący z XII wieku, w którego wnętrzu zachowały się ważne freski z XV wieku.W wiosce Erimi znajduje się kościółek z XV-XVI wieku, pod wezwaniem Panagia Chrysopolitissa, z wciąż zachowanymi w jego wnętrzu freskami.

W malowniczej wiosce Omodos znajduje się klasztor Timios Stavros, który – zgodnie z tradycją – został założony przez Agia Eleni (św. Helenę), i to właśnie tutaj przechowywany jest Agios Kannavos – kawałek liny, którą Jezus Chrystus został przywiązany do krzyża.

Kościół Agia Mavri, znajdujący się w Koilani, był kiedyś małym klasztorem, natomiast kościół. Monogenous jest drugim kościołem parafialnym Koilani i pochodzi z XVII wieku. W kościele Panagia znajduje się również Muzeum Sztuki Kościelnej w Koilani.

Ostatnim przystankiem na tej trasie jest kościół Τimios Stavros we wsi Kouka, pochodzący z XII wieku, w którym zachowały się freski z XIV i XV wieku.

Całkowita długość trasy: 72 km.

Larnaka – Przebłyski chwalebnej wiary

Na lokalnym szlaku w Larnace pierwszym przystankiem jest kościół Αgios Lazaros oraz znajdujące się w nim Muzeum Sztuki Sakralnej, ponieważ stanowią one dwa z najważniejszych zabytków Cypru.

W Kiti znajduje się kościół Panagia tis Aggeloktistis – bardzo ważne muzeum bizantyjskie, w którym znajduje się łuk starochrześcijańskiego kościoła z mozaiką z VI wieku w jego wnętrzu.

Kierując się w stronę Kato Lefkara, trasa prowadzi od kościoła Archanioła Michała, z pięknymi freskami z XII i XV wieku. Kościół Τimios Stavros w Pano Lefkara znajduje się w miejscu, które styka się wizualnie z klasztorem Stavrovuni, a w jego wnętrzu znajduje się srebrny krzyż upamiętniający biskupa Amathous. Choć nie wiadomo, kiedy został zbudowany, pewne jest, że klasztor Agios Minas w Vavla został reaktywowany po 1965 roku, kiedy to stał się klasztorem żeńskim.

W Choirokoita znajdują się ruiny klasztoru należącego niegdyś do templariuszy, a później do joannitów, natomiast w kościele Panagia tou Kampou zachowały się cenne freski.

Pyrga jest ostatnim przystankiem na tym szlaku i daje możliwość zobaczenia klasztoru Stavrovuni – męskiego klasztoru o surowej regule, średniowiecznej kaplicy oraz kościoła Agia Marina.

Całkowita długość trasy: 73 km.

Larnaka – Ammochostos – The byzantine jewels on the eastern coast

Trasa rozpoczyna się w Larnace (Larnaka), a konkretnie od kościoła Αgiosa Lazarosa i Muzeum Klerykalnego w Larnace – dwóch bardzo ważnych zabytków sakralnych.

W Sotirze trasa wiedzie od kościoła Μetamorfoseos tou Sotiros (Przemienienia Pańskiego), kościoła cmentarnego z ostatnich lat panowania weneckiego, oraz od kościoła Αgios Mamas z mniej więcej tego samego okresu, w którym znajduje się kilka fresków.

W regionie Hortakia znajduje się kościół Αgiosa Georgiosa Hortakiona, który wyróżnia się dobrymi proporcjami, chociaż jego freski, które zostały uratowane, są bardzo nieliczne. W tej samej okolicy zwiedzający mogą zobaczyć kościół Panagia Hortakion, którego początki sięgają XV wieku.

W Paralimni trasa prowadzi nas do kościoła Αgiosa Georgiosa, znajdującego się w centrum miasta i zbudowanego w XIX wieku. Obok kościoła Agios Georgios znajduje się kościół Panagia-Agia Anna, dwunawowy kościół, którego budowę szacuje się na XIV wiek. We wnętrzu znajduje się również niewielkie Muzeum Kościelne. Bardzo ważnym przystankiem na tej trasie jest Klasztor Agia Napa – zbudowany w XIV wieku – które jest jednym z najważniejszych miejsc interesujących, a jednocześnie związanych z poetą Georgiosem Seferisem.

Całkowita długość trasy: 76 km.

Nikozja (Lefkosia) – Klejnoty religijne 3

Szlak ten, trzeci w Nikozji, zaczyna się w Kato Deftera w grocie Panagia tis Chrysospiliotissa z freskami z XIV wieku, gdzie 15 sierpnia odbywa się wielki festiwal.

W Politiko zwiedzający zobaczą klasztor żeński Agios Irakleidios, który może opowiedzieć całą historię Kościoła prawosławnego. Kolejnym przystankiem na trasie jest znany klasztor Panagia tu Machaira. Zwiedzający mają okazję zobaczyć jeden z najważniejszych klasztorów na Cyprze – zbudowany w XII wieku z funduszy cesarzy bizantyjskich.

Fikardou można podziwiać architekturę ludową wioski, w całości uznanej przez UNESCO za zabytek.Palaichori trasa prowadzi od kościoła Panagia tis Chrysopantanassas, znajdującego się w centrum wioski, do Muzeum Sztuki Sakralnejpołożonego w jego pobliżu.

W Agrokipii, na ostatniej części szlaku, znajduje się kościół klasztoru Agios Panteleimonas Acheras z ciekawymi ikonami i rzeźbionym w drewnie ikonostasem, charakterystycznym dla sztuki kościelnej pod panowaniem tureckim.

Całkowita długość trasy: 73 km.

Nikozja (Lefkosia) – Klejnoty religijne 2

Drugi szlak w Nikozji rozciąga się na obszar dystryku Nikozjai rozpoczyna się od Peristerony i kościoła Agion Varnava i Ilarion. Cechą charakterystyczną tego kościoła jest pięć kopuł, z fresków i ikon zachowały się tylko niektóre dzieła z XII i XV wieku. Nieco dalej na południe znajduje się kościół Αgia Varvara, który pochodzi z XVI wieku, z czasów panowania weneckiego.

Kolejny przystanek to kościół Panagia tis Asinou w Nikitari, jeden z 10 kościołów wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Trasa prowadzi przez Galatę i kościół Panaga tis Poditou, który również znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Kolejna wizyta w wiosce Galata to wizyta w kościele Michała Archanioła lub Theotokos, a następnie w kościele Agios Sozomenos, który został zaproponowany do wpisania na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Szlak kończy się w Kakopetrii, w Agios Nikolaos tis Stegis, kościele z XIII wieku, który jest już jednym z 10 cypryjskich obiektów światowego dziedzictwa UNESCO.

Całkowita długość trasy: 149 km.