Wioska Frenaros

Położona w dystrykcie Famagusta wioska Frenaros została nazwana tak na cześć mnichów z Lusignan, którzy mieszkali w pobliskim klasztorze Panagia Hortakion i nazywali się Fremenors.

Jako jedna z żyznych „wiosek czerwonej ziemi” (Kokkinochoria), Frenaros jest jednym z głównych producentów arbuzów na wyspie i wydaje obfite plony tego soczystego i orzeźwiającego owocu. Odwiedzający coroczny Festiwal Arbuzów, odbywający się w lipcu, mogą skosztować świeżego arbuza i jego przetworów, takich jak lody i koktajle.

Do zabytków w miejscowości należą bizantyjskie kościoły Agios Andronikos i Michała Archanioła z XII wieku oraz XV-wieczny kościół Ajia Marina z interesującymi freskami.

Co roku 6 września odbywa się tu ważny festiwal religijny ku czci Archanioła Michała (Święto Archanioła Michała), podczas którego turyści mogą wziąć udział w tradycyjnym festynie, na który składają się stragany, zabawy oraz prezentacja lokalnych potraw i napojów.

Wioska Deryneia (dystrykt Famagusta (Ammochostos))

Małe miasteczko Deryneia, pierwotnie znane jako Yerinia, położone w dystrykcie Famagusta, ma bogatą, starożytną przeszłość i prawdopodobnie było miejscem, do którego przybyli osadnicy po wojnie trojańskiej.

Jako jedna z żyznych „wiosek czerwonej ziemi” (Kokkinochoria), Deryneia jest głównym producentem truskawek na wyspie i słynie z soczystych, słodkich owoców. Goście odwiedzający odbywający się co dwa lata Festiwal Truskawek mogą skosztować świeżych truskawek i przetworów z nich zrobionych, takich jak sok, dżem, likier i lody.

W wiosce znajduje się Muzeum Sztuki Ludowej i Skansen Tradycyjnych Zawodów oraz Centrum Kultury Okupowanej Famagusty. W miejscowości znajduje się również kilka ważnych kościołów, w tym XV-wieczny kościół Agia Marina, bizantyjski kościół Panagia z zachowanymi XVII-wiecznymi ikonami oraz mały średniowieczny kościół Agios Georgios.

Co roku 16 grudnia odbywa się ważny festiwal religijny ku czci św. Modestego (Ajos Modestos, gr. Agios Modestos), podczas którego turyści mogą wziąć udział w tradycyjnych uroczystościach, na które składają się stragany, zabawy oraz lokalne potrawy i napoje.

Wioska Lythrodontas

Do dużej, malowniczo położonej wioski Lythrodontas, znajdującej się w dystrykcie Nikozja, 31 km od stolicy, można dojechać drogą B1, a następnie E103. Znajduje się tu największe skupisko drzew oliwnych na wyspie, a w wiosce produkuje się oliwę z oliwek najwyższej jakości.

Wieś istnieje od czasów starożytnych i uważa się, że wzięła swoją nazwę od nazwiska jej założyciela Erythrodontasa, co po grecku oznacza „osobę, która ma czerwone zęby”. Była lennem pod rządami Franków i Wenecjan, a na starych mapach jest określana jako Litrodondi.

Oprócz podziwiania pięknego krajobrazu, goście mogą zwiedzić stary młyn i młyn oliwny, które zostały odrestaurowane i umożliwiają poznawanie w wirtualnej rzeczywistości dawnych zwyczajów panujących w wiosce.

W Lythrodontas znajduje się także kilka interesujących kościołów: główny kościół Agios Therapontas, kościoły: Archangelos Michael, Agios Georgios i Dziewicy Maryi (Panagia). Na południowy zachód od Lythrodontas znajduje się stary klasztor Proroka Eliasza, który obecnie należy do klasztoru Machairas.

Wioska Korakou

Wioska Korakou, położona w dystrykcie Nikozja, 51 km od miasta, tuż przy drodze B9, leży w pięknym regionie Doliny Solea, na północ od starożytnej kopalni Skouriotissa.
Wzmianki o Korakou sięgają czasów frankijskich, a miejscowość prawdopodobnie wzięła swoją nazwę od starożytnego króla tego regionu lub pierwszego mieszkańca. Na starych mapach występuje również jako Coracu, Coraco i Coraci.

Główne uprawy w wiosce to m.in. owoce i oliwki, a jej tereny leśne są usiane dzikimi sosnami. Obszar ten jest również znany z uprawy aromatycznych, lokalnych ziół i destylacji ich olejków eterycznych.

Do ciekawych miejsc należą trzy młyny wodne i dwa młyny oliwne o starej, tradycyjnej architekturze. Budowle te świadczą o dawnej działalności rolniczej mieszkańców wsi oraz o sposobie wykorzystania obfitych zasobów wody.

We wsi znajdują się także ważne zabytki sakralne, a kościoły są szczególnie bogate w ikony i srebrne przedmioty. Wśród nich należy wymienić XVIII-wieczny kościół Panagia Eleoussa, kościół Apostoła Łukasza z 1697 roku – o czym informuje napis nad północnym wejściem – oraz XVII-wieczny kościół Agios Mamas.

Wioska Kato Pyrgos

Chociaż wioska Kato Pyrgos leży w okręgu Nikozja, to z powodu inwazji tureckiej w 1974 roku można się do niej dostać jedynie przez region Pafos, jadąc autostradami A1 i A6. Po przyjeździe do Pafos należy jechać drogą B7, a następnie E704, aby znaleźć wioskę w sercu pięknego regionu Tylliria.

Zbudowana u północnych podnóży Troodos miejscowość, w wyjątkowy sposób łączy wybrzeże ze zboczami wzgórz, a otoczenie plaży i gór – w połączeniu ze świeżymi rybami, które pochodzą ze schroniska rybackiego w wiosce – sprawia, że jest to popularny kurort wakacyjny.

W miejscowości znajduje się również historyczna i ważna kaplica Matki Boskiej (Panagia tis Galoktistis), w której znajdują się hagiografie z XII i XIV wieku. Legenda mówi, że kaplica została zbudowana z mleka (z gr. galoktistis) po tym, jak Matka Boska wysłuchała modlitw mieszkańców wioski o uzdrowienie ich chorych owiec.

Na placu wiejskim rośnie stary dąb z 1898 roku, który ma ponad 20 m wysokości. Na pobliskich polach uprawia się różne owoce, a szczególną sławą cieszą się brzoskwinie z Pyrgos. Kato Pyrgos jest również znane jako jeden z głównych producentów naturalnego węgla drzewnego na wyspie.

Wioska Katydata

Do małej wioski Katydata, położonej w dystrykcie Nikozja, 56 km od stolicy, można dojechać drogą B9 w kierunku górzystego regionu doliny Solea.

Przez wioskę przepływają dwie rzeki: Karkotis i Setrahos, które nadają jej nazwę, pochodzącą od słów „kato” (pod) i „ydor” (woda). Nazwa ta przetrwała przez wieki; w średniowieczu nazywano ją Cattidata.

Główny kościół jest poświęcony Agios Ioannis Theologos i został zbudowany w 1870 oku. na miejscu ruin starszego kościoła.

Pobliska kopalnia miedzi Skouriotissa jest eksploatowana od starożytności i była –  nadal jest – największą na wyspie. Obecnie jest to jedyna czynna kopalnia na Cyprze, która wciąż produkuje katody miedziane. W pobliżu znajduje się również interesujące muzeum górnictwa, które prezentuje działalność górniczą na tym terenie.

Wioska Gourri

Mała górska wioska Gourri, położona w dystrykcie Nikozja, zaledwie 36 km od stolicy, leży u podnóża lasu górskiego Machairas – w rejonie Pitsilia – i można do niej dojechać drogą E903, a następnie E904.

Istnieją różne wersje powstania wioski i jej nazwy. Jedna z nich mówi, że została założona około 800 roku, a swoją nazwę wzięła od klanu Kourries, który władał wschodnią stroną góry, inna zaś, że pochodzi ona od frankijskiego władcy feudalnego Jakuba de Gourr.

Oprócz urokliwego charakteru i malowniczych widoków, w wiosce znajduje się również ciekawe Muzeum Sztuki Ludowej, otwarte w 2015 roku, a także kościół Agios Georgios. Według starożytnej inskrypcji we wnętrzu kościoła, jego inauguracja odbyła się 24 maja 1898 roku, natomiast fragmenty ikonostasu pochodzą z 1906 roku.

Odwiedzając Gourri warto skorzystać z okazji i kupić miejscowe, tradycyjnie wyrabiane słodycze i przetwory, w tym domowe marmolady i „glyka tou koutaliou” (owoce i warzywa konserwowane w syropie), przygotowywane przez miejscowe gospodynie. W odległości krótkiej jazdy samochodem znajduje się malownicza wioska Fikardou i klasztor Machairas.

Wioska Fikardou

Wioska Fikardou, położona w dystrykcie Nikozja, znajduje się na wysokości 900 m n.p.m. w regionie Pitsilia. Do tego historycznego miejsca można dojechać drogą E903, a następnie E904, docierając w końcu do tej zacisznej i idyllicznej wioski.

Uważa się, że nazwa wioski pochodzi od greckiego słowa „jama uciekinierów” (gr. figa andron) – od uciekinierów zwerbowanych przez dwa dominujące klany, które kontrolowały region w latach 400-800.

Obecnie prawie opustoszała wioska została uznana w 1978 przez Ministerstwo Zabytków za starożytny zabytek, a w 1987 roku otrzymała nagrodę Europa Nostra. Wioska została starannie odrestaurowana, aby zachować XVIII-wieczne domy z niezwykłą stolarką i architekturą ludową. Dwa z nich – Dom Katsiniorosa i Dom Achilleasa Dimitrisa – są obecnie własnością Ministerstwa Zabytków i zostały przekształcone w muzea, w których eksponowane są wiejskie przedmioty i przedstawione jest życie na wsi w dawnych latach.

Po zwiedzeniu wioski na turystów czeka tradycyjne cypryjskie powitanie w uroczej kawiarence, a klasztor Machairas oddalony jest o mniej niż 15 minut drogi.

GPS coordinates: Lat: 34.95927 Lon: 33.171481

Wioska Agros – dystrykt Limassol (Lemesos)

Agros leży na wysokości 1100 m n.p.m. w paśmie górskim Troodos, w regionie Pitsilia w dystrykcie Limassol.

Układ tej malowniczej wioski przypomina teatr, a otaczające ją góry sprawiają, że Agros leży w przepięknej okolicy z panoramicznymi widokami na lasy, co czyni ją idealnym miejscem dla agroturystyki. Zachowała swój tradycyjny charakter i zwyczaje, uprawia się tu wiele różnych owoców
i warzyw.

Wioska słynie z uprawy róż, produkcji wędlin (kiełbas, Lountza i Hiromeri), domowych marmolad i słodyczy. Zwiedzający mogą zapoznać się z tymi tradycyjnymi praktykami w lokalnych warsztatach, gdzie odbywa się destylacja olejku różanego, produkcja słodyczy i przetwarzanie mięsa.

Wioska Avgorou (dystrykt Famagusta)

Wioska Avgorou, położona w dystrykcie Famagusta, jest jedną z „wiosek czerwonej ziemi” (Kokkinochoria), które słyną z produkcji rolnej. Dzięki bogatej w minerały, charakterystycznej czerwonej ziemi, uprawia się tu smaczne ziemniaki, aromatyczne warzywa i soczyste owoce cytrusowe.

Miejscowość ma starożytną przeszłość, a jej nazwa pochodzi od łaźni króla Evagorasa – króla starożytnego miasta-państwa Salamis – ze znaleziskami pochodzącymi z późnej epoki brązu (1600–1200 rok p.n.e.). W związku z tym w mieście znajduje się wiele ciekawych, starych budynków i zabytkowych kościołów, w tym kościół Apostołów Piotra i Pawła oraz klasztor Agios Kendeas.

Na cześć świętych co roku odbywają się dwa ważne festiwale religijne: 29 czerwca (święto Apostołów Piotra i Pawła) i 6 października (święto klasztoru Agios Kendeas). Odwiedzający mogą wziąć udział

w tradycyjnych uroczystościach, na które składają się stragany, występy artystyczne oraz lokalne potrawy i napoje.

Innymi ciekawostkami w wiosce są Muzeum Etnograficzne, które przedstawia codzienne życie mieszkańców wioski w przeszłości, oraz doroczny Festiwal Ziemniaka w lipcu, który upamiętnia obfite zbiory tego najsłynniejszego produktu rolnego.