Kult Krzyża Świętego na Cypryjskim Szlaku Religijnym

Fakt, że Cypr jest położony w centrum wschodniej części Morza Śródziemnego, bardzo blisko Bliskiego Wschodu i Azji Mniejszej, sprawił, że odegrał znaczącą rolę jako przystanek w drodze do i z Ziemi Świętej. Tradycja głosi, że Agia Eleni (św. Helena), matka Konstantyna Wielkiego, podczas przenoszenia Krzyża Świętego z Palestyny zatrzymała się na Cyprze i podążała szlakiem, wzdłuż którego budowano kościoły poświęcone Świętemu Krzyżowi.

Trasa: Μoni Stavrovouniou – Tochni – Lefkara – Pelendri – Kouka – Omodos –Anogyra – Tsada.

Trasa rozpoczyna się w Moni Stavrovouniou, gdzie niestety obowiązuje zasada „avato”, co oznacza, że jest to klasztor niedostępny dla kobiet. Kościół Timios Stavros w Tochni jest jedynym kościołem zbudowanym na moście, a w kościele Pelendri o tej samej nazwie znajdują się wspaniałe freski z XII, XIII, XIV i XV wieku. W Omodos można zobaczyć fragment sznura, którym przywiązano Jezusa do krzyża.

Zabytki: klasztor Timios Stavros w Stavrovouni, kościoły Timios Stavrosa w Tochni, Lefkara, Pelendri, Kouka, klasztory Timios Stavros w Anogyra i Tsada, klasztor Timios Stavrosa Minthis w Tsada.

Całkowita długość trasy nie jest ustalona.

Szlak Bizantyjski: Religijny szlak 10 malowanych kościołów w Troodos

Odkryj głębokie korzenie religijne wyspy i jej znaczenie w historii chrześcijaństwa, podążając szlakiem, który prowadzi do świętych kościołów i klasztorów, z których każdy jest czczony i bezcenny jako świadectwo wiary.

Prawdziwy skarb bizantyjski znajduje się w górach Troodos i ukazuje religijne dziedzictwo wyspy poprzez święte budowle, które pozostały w dużej mierze niezmienione przez wieki. Wyspa położona jest na najważniejszym skrzyżowaniu we wschodniej części Morza Śródziemnego i charakteryzuje się jednym z największych skupisk kościołów i okazałych klasztorów dawnego Cesarstwa Bizantyjskiego.

Dziesięć z tych pięknie pomalowanych kościołów zostało wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Warto wybrać się na wycieczkę do Pitsilii, Solei i Marathasa, aby poznać historię ich powstania, która jest równie fascynująca jak same budowle. Unikalne spadziste, drewniane dachy kryją solidne drewniane drzwi, które otwierają się na szereg ikon i fresków przedstawiających świętych, apostołów i historie biblijne w całej ich kolorystycznej okazałości.

Szczególne znaczenie ma szereg kościołów poświęconych Świętemu Krzyżowi. Oddają one hołd Agia Eleni (św. Helenie), matce Konstantyna Wielkiego, która przejeżdżała przez Cypr podczas powrotu z Ziemi Świętej i odegrała istotną rolę w torowaniu drogi chrześcijaństwa na wyspie.

PITSILIA
1.   Stavros tou Agiasmati
2.   Metamorfosis tou Sotiro
3.   Timios Stavros
4.   Panagia tou Araka

SOLEA
5.   Agios Nikolaos tis Stegis
6.   Panagia Podithou
7.   Panagia Asinou

MARATHASA
8.   Agios Ioannis Lambadistis
9.   Panagia tou Moutoulla
10. Archangelos Michael

Szlak religijny Apostołów Pawlosa i Warnawasa (Pawła i Barnaby) na Cyprze

Trasa ta prowadzi śladami apostołów Pavlosa i Varnavasa (Pawła i Barnaby) i przebiega następująco:

Trasa: Larnaka – Kiti – Amathounta – Kourion – Pafos – Agios Georgios Pegeias  – Salamina – Pegeia następnie Larnaka – Pegeia, Stavrovouni – Omodos i Larnaka – Tsada.

Trasa ta jest związana z istotną częścią religijnej historii Cypru, ponieważ przejście tych dwóch apostołów z Cypru stanowi jeden z najważniejszych faktów historycznych wyspy.

Szlak daje możliwość zwiedzenia istotnych kościołów takich jak: Agios Lazaros w Larnace, Panagia Ageloktisti w Kiti, starochrześcijańskie bazyliki w Amathounta, Kourion i Pafos, a także kolumnę, do której według tradycji Apostoł Paweł został przywiązany i poddany biczowaniu 40 razy minus jeden. Jednocześnie w trakcie tej trasy turyści będą mieli okazję zwiedzić wiele starożytnych budowli, które związane były z Apostołami.

Zabytki: klasztor Agios Lazaros w Larnace, kościół Anggeloktisti w Kiti – starochrześcijańskie bazyliki
w Amathounta, Kourion, Pafos i Pegeia.

Ta trasa składa się z różnych części, dlatego jej całkowita długość jest różna.

3rd Local Route of Lemesos (Limassol)- Rural

The first stop of this route of Lemesos (Limassol) is in Parekklisia and the Church of Timios Stavros, which houses some very significant frescoes of Italian-Byzantine style. In Kellaki, there is the Church of Agios Georgios with its very interesting wood carved iconostasis – a work made under Turkish rule.

In the Church of Agios Nikolaos, in Klonari, there are wonderful frescoes of the 16th century, and a magnificent iconostasis with very interesting icons that decorate it. In Vikla, there is the Church of Agios Ioannis tou Eleimona, the only building that has been salvaged in this abandoned village. The route then stops at the Church of Agios Georgios tis Akapnou, which is the parish church of the village.

The visit to the Church of Panagia tis Iamatikis in Arakapa is an unforgettable experience. From the inscription, we find out that it was destroyed for some reason, and rebuilt in 1727. In Louvara lies the Church of Agios Mamas, which was built in 1455, although it was decorated 40 years later by painter Philippos Wool.

Total route length: 6 km.

 

 

Lefkosia – Religious Gems 1

The local route of the Old City is a tour to the churches of Lefkosia (Nicosia). This stroll can be made on foot since the streets are narrow and very picturesque, making them ideal for walking.

The Cathedral of Agios Ioannis tou Theologou, located next to the Archbishop Palace and opposite the Pancyprian Gymnasium, has a very rich collection of frescoes of the 18th and 19th centuries. The next stop is the Byzantine Museum of the ‘Archbishop Makarios III’ Foundation, located precisely next to the Cathedral. Amongst its wonderful exhibits also lie parts of the mosaic of the church of Kanakaria, which date back to the 6th century AD.

The church of Panagia tis Chrysaliniotissas is the most significant Byzantine church in Lefkosia, whilst the church of Αgios Kassianos – located very near to Panagia Tis Chrysaliniotissas – is a church of the 18th century. The church of Panagia tis Faneromenis was built in 1792, and is unique in its grandeur. The church of Τimios Stavros tou Missirikou dates back to the years of Venetian rule, while it was converted into a mosque under Turkish rule.

The church of Agios Antonios dates back to the 18th century and has a particularly significant wood-carved iconostasis and a carved stone bell tower. The last stop of this route is at the church of Αrchangelos Michael tou Tripioti, renowned for its beauty; in its interior lies an icon of the 15th century which is influenced by Italian painting.

Total route length: 2 km.

The Heart of Religion

An ethereal and blessed land, Cyprus’s religious roots are both sacred and humbling, as evidenced by the impressive number of monuments of religious devotion that tell the story of the island’s path to Christianity and its deep faith, from inception to the present day.

It is no coincidence that Cyprus ­ the island of beauty, where according to Greek myth the goddess Aphrodite was born ­ was chosen as the first place to receive the great message of the new faith on the advent of Christianity. The island became the gateway through which the message of the Gospels spread throughout the length and breadth of the Ecumene. The first mission of the apostles Paul and Barnabas (the latter of Cypriot descent) occurred here in accordance with the will and wish of God: “…being sent forth by the Holy Ghost, departed unto Seleucia; and from thence they sailed to Cyprus” (Acts 12, 4).

This divine ‘choice’ – at the same time an ornament and endowment for the country – is expressed through the many monuments dedicated to prayer and devotion, but also through the plethora of holy men connected with the saintly island, thus endowing it with the expression ‘Cyprus the island of saints’.

Discover the churches, chapels and monasteries of the island, and immerse yourself in their journey of faith, history and culture. Through their unique structures; the biblical stories told in ancient icons and frescos; rich Ecclesiastical museums, and a Byzantine treasure trove of 10 painted mountain churches ­ so religiously priceless that they are part of the UNESCO World Heritage List – you cannot fail to feel uplifted, and for your heart to fill with enlightenment, serenity and devotion.

To access the full brochure detailing all the religious routes, click here.

Cyprus the island of Saints (East)

Ta ogólna trasa obejmuje całą wschodnią część wyspy, zaczynając i kończąc w Nikozji.

Trasa: Lefkosia (Nikozja) – Pera Chorio – Kellia – Sotira – Paralimni – Agia Napa – Larnaka (Larnaka) – Dromolaxia – Kisivili – Klavdia – – Lefkosia.

Podczas tej wycieczki zwiedzający mają okazję zobaczyć nie tylko kościoły i klasztory z okresu bizantyjskiego i późniejszego, ale także kościoły, które pod panowaniem tureckim zostały przekształcone w meczety.

Ciekawym i znaczącym miejscem do odwiedzenia jest meczet Umm Haram, znaczący muzułmański pomnik zbudowany po śmierci Umm Harama, który, jak głosi tradycja, był krewnym samego Mahometa.

W InKiti, kościele Panagia tis Aggeloktistis, znajduje się mozaika z VI wieku n.e. Klasztor w Stavrovouni to męski klasztor, który zgodnie z tradycją został założony przez Świętą Eleni, matkę Konstantyna Wielkiego, w którym znajduje się fragment Świętego Krzyża.

Μonumenty: Kościół Agion Apostolon, Lefkosia – Kościół Agios Antonios, Kellia – Kościoły Przemienienia Pańskiego (Metamorphoseos) Agios Mamas, Agios Georgios Chortakion, Panagia Chortakion, Sotira – Kościoły Panagia-Agia Anna i Agia Marina, Paralimni – Klasztor Agia Napa, Agia Napa – Kościół Agios Lazaros, Larnaka – Meczet Umm Haram lub Meczet Hala Sultan, Dromolaxia – Kościół PanagiaAggeloktisti, Kiti – Kościół Panagia, Kisivili – Kościół/Meczet AgiaAikaterini, Klavdia – Gotycki Kościół Panagia Stazousa, Kaplica Królewska i AgiaMarina – Klasztor Stavrovouni.
 

Cypr – Wyspa świętych (zachód)

Szlak ten ma charakter ogólny, co oznacza, że nie opiera się ani na konkretnych miastach, ani na dystryktach administracyjnych.Kierując się na zachód, zwiedzający odwiedzą wiele znaczących zabytków, które wyraźnie pokazują eklezjalne bogactwo wyspy.

Trasa: Nikozja – Peristerona – Kalopanagiotis – Κampos – Panagia – Τala – Empa – Pafos/Ktima – Κato Pafos – Geroskipou – Κuklia – Κolossi – Limassol – Pyrga – Pera Chorio – Nikozja.

Spacer po regionie pozwoli zwiedzającym zobaczyć różne przykłady sztuki kościelnej, począwszy od Peristerony i pięciokopułowego kościoła Agion Varnava i Ilarion. Kierując się w stronę Kalopanagiotis, zwiedzający natkną się na klasztor Agios Ioanis Lampadistis, który charakteryzuje się wyjątkowym pięknem i w którym na jednym terenie współistnieją trzy kościoły. Klasztor Kykkos jest miejscem kultu ikony Matki Boskiej, która, jak głosi tradycja, jest dziełem Apostoła Łukasza.

Dalej trasa wiedzie w kierunku Pafos i klasztoru Panagia Chrysorrogiatissa, Egkleistra Agios Neofitos oraz kościoła Panagia Chryseleoussas w Empa. Po przybyciu do Pafos zwiedzający będą mogli odwiedzić kościół Agia Sofia, który został przekształcony w meczet w czasach panowania Franków, a w Kato Pafos bazylikę Chrysopolitissa – jedną z największych bazylik na Cyprze.

Drugi i ostatni pięciokopułowy kościół na Cyprze znajduje się w Geroskipou i jest poświęcony Agia Paraskevi, natomiast w Palaipafos – we wsi Kouklia – kościół Panagia Katholikis znajduje się bardzo blisko ruin świątyni Afrodyty, której kult został zastąpiony kultem Matki Boskiej.
W drodze powrotnej do Nikozji trasa prowadzi od małego kościoła Agios Efstathios i imponującego klasztoru Stavrovouni, który – zgodnie z tradycją – jest dziełem św Heleny, z regułą równie surową jak ta w klasztorze na górze Athos.

Ciekawym miejscem do zwiedzenia jest bogato dekorowany kościół Agion Apostolon w Pera Chorio, który jest ostatnim przystankiem na tej trasie.

Zabytki: Kościół Agion Varnava i Ilariona, Peristerona – klasztor Ioannis o Lampadistis, Kalopanagiotis – klasztor Panagia tou Kykkou, Κampos – klasztor Panagia Chrysorrogiatissa, Panagia – klasztor i Egkleistra Agios Neophytos, Τala – kościół Panagia Chryseleousa, Empa – meczet/kościół Agia Sofia, Pafos/Ktima – paleochrześcijańska bazylika Chrysopolitissa, Kato Pafos – kościół Agia Kyriaki, Kato Pafos – Agia Paraskevi, Geroskipou – kościół Panagia Katholikis, Kouklia – kościół Agios Efstathios, Kolossi – klasztor Stavrovouni, Pyrga – Kaplica Królewska, Pyrga – kościół Agion Apostolon, Pera Chorio.

Pafos – Kolebka chrześcijaństwa na Cyprze (C)

Podobnie jak w przypadku innych szlaków na terenie Pafos, także ta trasa rozpoczyna się od paleochrześcijańskiej bazyliki Chrysopolitissa w Kato Pafos, kościoła, który jest związany z Apostołem Pawłem, ponieważ na jego dziedzińcu znajduje się kolumna, do której został on przywiązany i poddany biczowaniu.

Kościół Agia Kyriaki, również w Kato Pafos, pochodzi z XV wieku. Muzeum Bizantyjskie w Pafos jest uważane za jedno z najbogatszych muzeów pod względem cennych eksponatów, a jego zbiory można łatwo porównać do zbiorów Muzeum Fundacji Arcybiskupa Makariosa III w Nikozji.
Następny przystanek to biskupstwo i kościół Agios Ilarionas, z którego zachowała się jedynie południowa nawa oryginalnej budowli. Kościół Panagia tis Eleousas w wiosce Nata jest kościołem o dużych rozmiarach, który w ostatnich latach był rekonstruowany.

Przyjmuje się, że klasztor Panagia tou Sinti w Pentalii został zbudowany w 1542 roku. Pierwotnie był autonomiczny, ale później, pod panowaniem tureckim, stał się częścią klasztoru Kikos.

Ostatnim kościołem na tym szlaku jest kościół Agios Nikolaos w Galatarii z pięknymi freskami z pierwszej połowy XVI wieku.

Całkowita długość trasy: 85 km.

Pafos – Kolebka chrześcijaństwa na Cyprze (B)

Druga trasa kościelna w Pafos jest dłuższa i rozpoczyna się w Kato Pafos od paleochrześcijańskiej bazyliki Chrysopolitissa, dużego kościoła, który jest bezpośrednio związany z Apostołem Pawłem, ponieważ znajduje się tam kolumna, do której został on przywiązany i ubiczowany.

Kościół Agia Kiriaki, również znajdujący się w Kato Pafos, zbudowany jest na ruinach północnej nawy bazyliki Chrisopolitisa i pochodzi z XV wieku. W biskupstwie w Pafos znajduje się Muzeum Bizantyjskie z ikonami pochodzącymi z VIII, IX i XIX wieku.

Kolejny przystanek to kościół Panagia tis Chryselaiousis w Empa, jeden z najważniejszych zabytków bizantyjskich na Cyprze. W Tala trasa prowadzi od kościoła Agia Aikaterini, jednonawowego kościoła z kopułą, który być może w swojej pierwotnej formie był przesklepiony. W tej samej miejscowości znajduje się klasztor Agios Neofitos, cypryjskiego pustelnika z Lefkary, który pozostawił po sobie znaczące dzieło.

Kościół Agia Ekateriniw Kritou Terra pochodzi z XV wieku i jest dość interesujący pod względem architektonicznym. Tuż przed końcem trasy zwiedzający mijają kościół Agios Andronikos w Polis Chrysochous, położony na wzgórzu, z którego roztacza się wspaniały widok. Ostatni przystanek znajduje się przy kościele Agios Minas w Neo Chorio na krańcach półwyspu Akamas.

Całkowita długość trasy: 85 km.